Monitör

Monitörün Yapısı ve Çalışması

LCD monitörler her şeyden önce CRT monitörlere göre çok az yer kaplarlar. Kapladıkları alan sadece ekran içindir. Tüp kullanmadıkları için hafiftirler ve sadece ekran içindir. Tüp kullanmadıkları için hafiftirler ve ısınma sorunları da yoktur. Çok az güç tüketirler ve radyasyon yaymazlar. Ayrıca CRT monitörlerin aksine manyetik alanlardan etkilenmezler.

LCD monitörlerin en önemli iki dezavantajı vardır.

• Çok pahalıdırlar.
• CRT nonitörler gibi geniş bir görüş açısı sunmazlar.

Şekil 2.1: LCD Ekranın kesit ve bileşenleri

Taşınabilir sistemlerdeki ekranların tamamı LCD tabanlıdır. LCD monitörlerde yada notebook'larda 3 katman bulunur. En altta yansıtıcı v,bir materyal ortada sıvı kristal bir karışım ve en üstte de  yine yansıtıcı bir  materyal bulunur. Bu noktadaki sıvının atasında dolaşan akım kristallerinin aralarından ışık geçemeyecek şekilde sıralanmasını sağlar.Bu yüzden her kristal bir nevi diyafram mantığı ile ışığı geçirecek yada tutacak bir mekanizma vardır.

Şekil 2.2: LCD ekranın çalışma düzeni; Başlangıç seviyesi

Şekil 2.3: LCD ekranın çalışma düzeni; Hareketli seviye

Monitör Çeşitleri

CRT MONİTORLER:

En eski monitor tipidir, çok yer kaplar, enerji tasarrufu yok denecek kadar azdır. İçerisinde bukunan üç ayrı ışın tabancasından çıkan ışınlar renk hüzmesinde süzülerek aliminyum kaplı fosforik yapıya çarpar ve renk olur, bu şekilde görüntü oluşur.

LCD MONİTORLER:

Enerji tasarrufu sağlar, kullanım kolaylığı sağlar. Likid kristal yapı barındırır. Florasan lambadan çıkan ışınlar bu likid kristaldan geçer renk plazmasından szülür ve pixel'e renk verir, bu şekilde görüntü oluşur. LCD ekranlarda üretim aşamasında ölü pixeller meydana gelir, bu ölü pixeller gözle görülmez ancak ölü pixel sayısı arttığında görün bozukluğu şeklinde fark edilebilir.

PLAZMA MONİTORLER:

Plazma monitorler günlük kullanım için üretilmiş cihazlar değillerdir. Pahalıdırlar, plazma monitorlerde iyon dengesi olan bir plazma ortam bulunur. Bu iyon dengesi görüntü oluşumu sırasında bozulur ve iyonlar bir üst seviyeye geçer. Tekrar dengelenen iyonlar bir alt seviyeye geçerken ışık enerjisi oluşturur. Bu ışık renk plazmasından geçerek pixel'e renk verir. Böylelikle görüntü oluşur.

Monitör Bağlantıları

Monitör baglanti cesitleri ekran kartina göre degisiklik gösterir.Günümüzde 3 cesit monitör baglanti sekli vardir: VGA,DVİ ve HDMİ.

 Projeksiyon Cihazı Yapısı ve Çalışmasıteknolojini gelişmesi ve maliyetlerin düşmesi ile beraber projeksiyonlar eğitim alanlarının da vazgeçilmez araçlarından biri haline geldi. Eğitim kurumlarında projeksiyon tercih edilirken dikkat edilmesi gereken en önemli etken cihazın ışık gücü ve lümen seviyeleridir. Çünkü lümen seviyelerinin ne kadar yüksek seçilirse ortamın daha az karanlık olması ihtiyacı doğar. Aksi halde karanlık ortamda izleyici ve öğrencilerin dikkati azalır. Bu şartları sağlamada projeksiyonlar da görüntü 3 teknolojik konu üzerinde yoğunlaşmıştır. Bunlar

- LCD teknoojisi

- DLP teknolojisi

- LCOS teknolojisi

a) LCD teknolojisi nedir? :

Liquid Crystal Display diye anılan bu yapı 1888 yılında Avusturyalı bitkibilimci Fredreich Rheinizer tarafından keşfedildi. Sabunlu suya benzeyen bu yarı katı yarı likit madde 1960'lı yılların ortalarında farklı bir özelliği ile ön plana çıktı. Dışardan verilen bir elektrik akımı ile uyarıldığında likit kristaller, üzerinden geçen ışığın özelliğini değiştirebiliyordu.

TFT LCD iki cam tabaka arasında likit kristal ile doldurulmuş sandviç benzeri bir yapıya sahiptir. 

Bir tarafta rengi oluşturan renk filtreleme camı, diğer tarafta ise TFT camı mevcuttur. Renk filtreleme camı arasındaki voltaj farkına göre likit kristaller hareket ederler. Bu hareket şekline göre arkadan verilen ışığın şiddeti ve kutuplaşma yönü değişir. Bunun sonucunda farklı oranda ve parlaklıkta renkler gözümüze ulaşır.

b) DLP ( Digital Light Processing) Teknolojisi nedir?:

Digital Light Processing, Texas Instument firmasının geliştirdiği bir teknolojidir. Bu sistemde lamba ışığı, üzerinde kırmızı,yeşil ve mavi renk bulunan dönen bir çark içinden geçerek DMD (Digital Micromirror Device - Dijiltal mikroayna cihazı) chip'te oluşan renkli görüntü sinyalini objektiften perdeye yansıtır. DMD chipte 500.000 den fazla çok küçük ve ince mikro aynalar bulunmaktadır. DMD chip'in tamamı bir insan tırnağı kadardır. DMD chip ile üretilmiş projeksiyon cihazları, DMD üretiminin riskli ve pahalı olması nedeniyle diğer teknoljiyle üretilmiş projektörlere oranla daha pahalıdır.

Peki DLP ne sağlar?

Görüntü daha net; Yaklaşık 800.000 adet ayna, digital sinyale göre saniyede 5.000 defa +/-10 derecelik açılarla kırpışmaktadır. Bu yüksek hız görüntüdeki kaliteyi getirir.

Mükemmel Çözünürlük; Aynalardan oluşan piksellerin arasındaki boşluk, 1 mikrondan daha az olduğundan görüntü büyüklüğünün artması görüntüyü bozmaz, analog LCD teknolojilerdeki sinir bozucu piksel aralıkları farkedilmez.

Gerçek Renkler; Digital sinyal ve ışık işleme sayesinde gerçeğe en yakın renkler. 

Güvenilir; DLP Teknolojisi kullanıma başlanmadan önce Texas Instruments tarafından 5 yıl boyunca aralıksız denenmiştir. Bu testlerde DMD herhangibir hata oluşmadan 1,7 trilyon saykıl çalışmıştır. Normal bir kullanım ile bu 95 yıla tekabül etmektedir.

Küçük ve Hafif; DLP teknolojisi, diğer analog LCD teknolojilerde olduğu gibi büyük ve ağır optik sistemlere gerek duymadığı için çok hafif projektörlerin yapılmasına olanak sağlamıştır. Şu anda Dünyadaki en küçük projeksiyon cihazı DLP teknolojisidir.

DMD'nin kapalı bir optik blokta yeralması ve kesinlikle ısıya maruz kalmaması nedeniyle tozlanma etkileri sıfıra inmiş ve LCD teknolojisine göre 4 kat daha az bakım gerektirdiği görülmüştür. DLP Teknolojisi uzun vadeli tercihler için vazgeçilmez bir seçenektir. LCD teknolojisinde öngörülen sağlıklı çalışma ömrü 4 yıl iken DLP projektörlerde 8 yıldır.

c) LCOS teknolojisi nedir?: 2004 yıllarının başlarında geliştirilen LCOS teknolojisi 50’’ ve daha büyük televizyonlar için yüksek çözünürlük ve büyük görüntü kalitesini sağlamada çok verimli olmuştur. Bununla beraber 2006 yıllarını ortalarında lcos teknolojisi projeksiyon tv’lerde de geliştirilerek marketlerde yerini aldı.

Liquid crystal on silicon adı ile anılan LCOS teknolojisi yapısal olarak DLP teknolojisine benzemesine rağmen dlp’de kullanılan mikroyna yerine sıvı kristaller kullanılır. Lcos teknolojisinde sıvı kristaller yüksek teknolojiye sahip bir kaç tipte pasivasyon katmanı olan bir aliminized tabaka ile kaplanmış silicon chip yüzeyine direk uygulanır. 

LCOS teknolojisi LCD ve plazma teknolojisinden daha ileri teknolojiye sahip olması yanında görüntü kalitesi daha yüksektir.

LCOS ekranlar 2 ana kategoride görüntü sağlar.

- Üç mikrochip LCOS ekran

- Tek mikrochip LCOS ekran

Üç panelli ekranda her renk için 1 mikro display vardır ve üc renk optik olarak ekranda birleşerek görüntüyü verir. Aşağıdaki 3 mikrochip displaye sahip LCOS yapısı şekil olarak çizilmiştir.

Tek panelli ekranda ise bir tambur disk üzerinde mavi, kırmızı ve yeşil renkler dizilidir. Tek mikrochip LCOS ekrana bu tambur üzerinden renkler düşürülür ve görüntü ekrana yansıtılır. Tek mikrochip displaye sahip LCOS çalışma şekilleri aşağıda çizilmiştir. Ayrıca mikrochip displaye sahip projeksiyonlar Üç mikrochip displaye sahip olanlardan biraz daha ucuzdur.

Tek dairesel diskli LCOS teknolojisi şekildeki gibidir.

        Projeksiyon Cihazının Bağlantıları